Ý nghĩa của nghi thức tắm Phật trong Đại Lễ Phật Đản hàng năm

Nguồn gốc của nghi thức tắm Phật
Đại lễ Phật đản là lễ kỷ niệm ngày sinh của Thái tử Tất Đạt Đa, sau là Đức Phật Thích Ca - Người đã tìm ra con đường Trung Đạo, tu tập đi đến giải thoát chứng đắc Tứ Diệu Đế và Bát chánh đạo.  Ngài sinh vào ngày trăng tròn tháng Vesak theo lịch của Ấn Độ cổ, tương đương với ngày 8/4 (âm lịch) theo lịch Trung Quốc cổ vào năm 624 trước công nguyên.
Ở Việt Nam, ngày Phật đản trước đây là 8/4, sau này được Giáo hội thống nhất lấy ngày 15/4 âm lịch hàng năm để làm lễ kỷ niệm. Trong ngày này sẽ diễn ra nghi thức tắm Phật, là một trong những hoạt động quan trọng của đại lễ Phật đản.
Nghi thức tắm Phật xuất phát từ sự kiện đản sinh của Thái tử Tất Đạt Đa tại vườn Lâm Tỳ Ni. Các bản kinh thuộc hai truyền thống Nam Tông và Bắc Tông đều ghi lại rằng khi Hoàng hậu Ma-da đản sinh Thái tử, từ trên không trung có hai dòng nước của chư Thiên, một dòng nước mát, một dòng nước ấm tưới xuống để tắm cho Hoàng hậu cùng Thái tử.
Hai dòng nước nóng và lạnh của lễ tắm Phật tượng trưng cho hai cảnh giới thuận và nghịch, cảnh giới vui - buồn, sướng khổ của cuộc đời mà tất cả mọi người trong chúng ta khi được sinh ra đều sẽ trải qua.



“Nhân chi sơ, tính bản thiện”, pháp thân thanh tịnh, Phật tính luôn tiềm ẩn trong mỗi người, thế nhưng vì phiền não, tham, sân, si mà bị che khuất khiến cho Phật tính không được lộ ra. Muốn lộ Phật tính, chúng ta phải mượn nước thơm để tẩy rửa bụi trần.
Nghi thức tắm Phật cũng là một nghi thức có ý nghĩa về mặt thanh tẩy thân tâm,  nhằm tìm lại sự thanh tịnh như thuở nguyên sơ. Tắm nước thơm cho tượng Thích Ca sơ sinh là một trong những nghi thức quan trọng trong dịp tổ chức đại lễ Phật đản, mang ý nghĩa biểu trưng sâu sắc như vậy. Đồng thời, còn thể hiện cả ý nghĩa về luân hồi, về khổ, vô thường và vô ngã. Mọi thứ biến đổi liên tục,từng phút giây đều là mới. 
Lễ tắm Phật được phục dựng nhằm tái hiện khung cảnh trang nghiêm, màu nhiệm khi Đức Phật chào đời. Nhằm mang đến thông điệp về hòa bình, về từ bi, hỷ xả cũng như thông qua nghi thức này sẽ giúp mọi người tăng trưởng đức tin; tin nơi Tam Bảo, tin vào Đức Phật, Đức Pháp và Đức Tăng. 



Ý nghĩa của nghi thức tắm Phật 

 Trong những ngày Rằm tháng tư, tất cả những người con Đức Phật đều hân hoan, chào đón ngày Phật Đản sanh. Người đã đem sự tỉnh thức, sự hiểu biết và thương yêu khai sáng cho chúng ta. Niềm hạnh phúc hơn là khi mỗi người chúng ta ai cũng đều có tính Phật trong lòng. 
Nghi thức tắm Phật là cơ hội làm mới, tưới mát, thức tỉnh “em bé Phật” trong chính mình. Những hạt giống của tình thương, bao dung và tha thứ,… được nẩy nở, được đơm hoa mỗi ngày để cho sự buồn phiền, lo âu được lắng dịu và ngủ yên rồi tan biến. 

Bằng tất cả sự thành tâm, trong sáng, các Quý Thầy và Phật tử thường chuẩn bị rất chu đáo cho lễ tắm Phật này như; nước thơm gồm loại hương hoa tự nhiên như  hoa lài, hoa cúc, hoa bưởi, quế,…và xung quanh tượng Phật được trang hoàng ngập tràn sắc hoa tươi. 

Đại lễ Phật đản là dịp mỗi người con Phật nhận diện lại chính mình. Động tác tắm nước thơm cho tượng Thích Ca sơ sinh là động thái để mỗi người trở về với chính mình.

Gáo nước đầu tưới vào vai và tay trái để gột rửa mọi điều sai trái. Gáo nước thứ hai tưới vào vai và tay phải để những điều phải, điều tốt đã tốt càng phải càng tốt hơn. Gáo thứ ba tưới vào đầu để tâm trí thanh tịnh, sáng suốt.



Do vậy mà những ai đã tham gia lễ tắm Phật luôn cảm thấy hoan hỷ, tươi mới, sáng suốt và bình an.
Trong không khí ấm áp và trang nghiêm, ai ai cũng thắp lên ý thức và phát nguyện tiếp nối con đường của Đức Phật bằng cách nuôi dưỡng và vun trồng thêm những chất liệu bình an cho tự thân và lan toả đến tất cả mọi người. 

Chúc các bạn và người thân sẽ cùng nhau đón mùa Lễ Phật Đản thật nhiều phước lành và bình an. Những giọt nước mát trong từ buổi lễ tắm Phật sẽ góp phần thanh tẩy tâm hồn, nạp năng lượng mới để chúng ta ngày càng trở nên tốt đẹp hơn, sống cuộc đời ý nghĩa hơn.